Kemik İliği Kanseri Nedir? Kemik İliği Kanseri Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

İlik Nedir?

Büyük kemiğin içerisinde, merkez noktada yer alan dokuma kemik ipliği denir. Kemik iliği vücut ağırlığının %4’lük kısmını oluşturur. Yetişkin bir insanda bu oran 2,6 kg’ye denktir. İlik yeni kan hücresinin yalan sonuna kadar üretilmesidir. Kemik içerinde şallı yumuşak bir dokuya sahiptir.

Kemik İliği Kanseri Nedir?

Kan hücresinin oluşturduğu kök hücresinde gelişen bir kanser tütündür. Kemik iliğinin merkezinde, beyaz kan hücresine, kırmızı kan hücresine ve trombositlere dönüşen kan hücreleri mevcuttur. Kemik iliği kanserinde kontrolsüz ve anormal şekilde çoğalma, gelişimsel sorunlar gözükmektedir. Kemik iliğinde başlamış olan bu kanser kan kanseri olarakta adlandırılmaktadır. Bu tür kanserde en sık rastlanan multiple miyelomdur. Diğer tür kanserlerde kemik iliğine yayılma sağlayabilir ancak bu kanserler kemik iliği kanseri olarak adlandırılmamaktadır. Vücutta ciddi komplikasyonlara neden olan acil müdahale gerektiren belirtiler gösteren bir kanser türlüdür.

Kemik İliği Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Kemik iliği kanserinde belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Birçok belirti gösteren hasta olduğu gibi hiçbir belirtisi olmayan hastalar da görülebilir. Belirtilerin şiddeti de yine farklılık gösterebilir. Sık karşılaşılan belirtiler şu şekildedir:

 – Kemik Kırıkları

Miyeloma, kemiklerde güçsüzlük yaratarak kolay kırılmasına neden olur. Özellikle kol, bacak, omurga gibi uzun boylu kemikler daha fazla etkilenmektedir. Omurgada oluşan kemik kırığı sonucu omurilikte hasar meydana gelebilir. Sinirlerde oluşan bası sonucu; ayak ve bacaklarda hissizlik, güç kaybı, karıncalanma, bağırsak ve mesane kontrolü kaybı ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Omurilik hasarı vücutta oldukça önemli bir durumdur.

– Kemik Ağrısı

Multipl Miyelom gözüken Ağrı, kanserin etkilediği kemikte gözükür. Genelde kaburga, sırt ve kalça kemiklerinde Ağrı oluşmaktadır. Ağrının şiddeti değişebilir.

– Tekrarlayan Enfeksiyon

Multipl Miyelom hastalarının bağışıklık sisteminde bozukluklar olmuştur. Bu nedenle vücudun oluşan enfeksiyon ile mücadele gücü azalmış olmuş olan enfeksiyonların sık sık tekrarına ve uzun süreli olmasına neden olmuştur.

– Kansızlık (Anemi)

Kemik iliğinin işleyişinin bozulmasıyla kırmızı kan hücrelerinin üretiminde azalma meydana gelir. Bu da kansızlığa yol açar. Hastalarda nefes nefese kalma, güçsüzlük sorunu, erken yorulma ve kalp çarpıntısı gözükebilir.

– Anormal Kanama

Kanda pıhtılaşmayı sağlayan plateletlerin üretiminin azalması sonucu diş eti kanaması, tekrarlayan burun kanamaları ve kadınların yoğun adet görmesi olağandır.

– Kan Kalsiyum Düzeyi Artısı

Sağlıklı bir insan vücudunda kanda bulunan kalsiyum miktarı belirli bir seviyede tutulur. Bu seviyenin olağandan altta ve üstte olması ciddi problemlere neden olur. Artması sonucu Hiperkalsemi olarak adlandırılan aşırı susuzluk hissi, sık idrara çıkma, karında ağrı, kabızlık, bireyin kendini hasta hissetmesi ve bilinç bulanıklığına yol açar.

– Kan Akışkanlığında Azalma

Kanın daha koyu hale gelmesiyle kan akışkanlığı azalır. Bunun sonucunda, baş ağrısı, baş dönmesi, bulanık görme be neden darlığı gözlemlenebilir.

– Böbrek Rahatsızlığı

Böbreklerde hasara neden olan bu hastalık ilerleyerek böbrek yetmezliğine bile yol açabilmektedir. Yorgun ve halsiz hissetme, ayaklarda şişlik, iştahsızlık ve kilo kaybı böbrek yetmezliği belirtilerindendir.

Kemik İliği Kanseri Nasıl Anlaşılır?

Kemik iliği kanseri belirtilerine göre anlaşılabilirken, rutin yapılan kan testi sonucuyla da anlaşılabilir. Tanıda kan ve idrar testleri kullanılabilir. Kan testi oluşabilecek anemi, kan kalsiyum seviyesi ve böbrek rahatsızlığı gibi durumların da bilinmedi için önemli bir etkendir. Kemik iliği doku örneği alınarak incelenmesi tanının anlaşılmadı için kullanılan önemli bir yöntemdir. Görüntüleme yöntemlerinden de faydalanabilir.

Kemik İliği Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Kemik iliği kanserinde kan albümin düzeyi, kan LDH düzeyi, kanbeta-2- mikroglobulin seviyesi ve genetik anormallik olarak dört evre bulunmaktadır. Tedavi hastanın genel sağlık duruma ve evresine göre farklılık göstermektedir. Kanserin yavaş olarak işlediği erken evre durumumda tedaviye gereksinim duyulmayabilir. Kemik iliği tedavisinde hastanın durumuna göre kemoterapi, immünaterapi, radyoterapi, kemik iliği nakli gibi farklı yöntemler kullanılabilir. Aşırı iltihaplanma nedeniyle streord ilaçları da kullanılabilmektedir.

İlik Nakli ile Tedavisi Mümkün olan Hastalıklar Nelerdir?

1. Akut Myeloblastik Lösemi: Genç hücrelerin olgunlaşma döneminde gözüken anormallik durumudur. Lökositleri oluşturan monosit ve granülositler, kemik iliğinde genç hücre oluşturur. Genç hücrelerin zamanla olgunlaşmadıyla bağışıklık sistemi üzerine önemli rol almış olur. Bu hastalığın belirtilerinde nefes darlığı, çabuk yorulma, kemik ağrıları, ciltte morluk, halsizlik ve diş eti, burun kanamaları gözükebilir.
2. Aplastik Anemi: Kemik iliğinde olgunlaşmamış olan genç hücrelerin az sayıda olması ve yeteli kan üretilmemesi sonucu olan hastalıktır. Belirtilerinde yorgunluk, çarpıntı, nefes darlığı, halsizlik ve ateş gözükebilir.
3. Primer Amiloidoz: Kemik iliğinin ürettiği proteinlerin düzensiz şekilde organlarda birikmezmişler oluşan hastalıktır. Belirtileri kilo kaybı, ciltle oluşan problemler, eklem ağrıları, ishal, yorgunluk, nefes darlığı, bağırsak problemleri, kalp ritim bozuklukları ve dilde oluşan büyümedir.
4. Paroksismal Naktural Hemoglobinüri: Eritrositin parçalanmasıyla, kana rengini verem ve bununla beraber karbondioksit ve oksijenin taşımasını yapmakta olan hemoglobinin, idrar ile vücuttan dışarı atılmasıyla görülen ve damlarda oluşan pıhtılaşma ile birlikte tıkanma oluşturan hastalıktır. Bu hastalığın belirtileri, ateş, kalp çarpıntısı, damar tıkanıklığı, erken yorulma ve bel, karın, baş, göğüs ağrılarıdır.
5. Hodgkin Lenfoma: Vücutta diğer hastalıklara karşı ve enfeksiyonla savaşan lenf sisteminde olan kanser hastalığıdır. Bu hastalığın belirtileri kaşıntı, iştahsızlık, karaciğerde ve dalakta büyüme, koltuk altında, boyunda ve kaşıklarda ele gelen şişlik ve gece terlemeleridir.
6. Akut Lenfoblastik Lösemi: Kemik iliğinde bulunmakta olan lenfolastların olgunlaşmadan kontrolsüz çoğalması ve olgun olan lenfositleri meydana getirmekle oluşan bir hatalık türlüdür. Bu hastalığın belirtileri anemiye bağlı halsizlik, enfeksiyonlara bağlı ateş, kemikte oluşan ağrılar, erken yorulma, cilt morlukları ve karaciğer, lenf bezleri ve dalakta büyüme olmasıdır.
7. Myelodispilastik Sendromu: Lösemiye dönüşebilecek bu hastalık kemik iliğinin kan üretme sürecinin normal dışına çıkması sonucu kemik iliğindeki hücrelerde olgunlaşma güçleşir. Genel olarak ileriki yaş guruplarında gözüken hastalık lökosit ve trombosit azlığına yol açarak kansızlığa neden olur. Bu hastalığın belirtileri kilo kaybı, enfeksiyona bağlı ateş, halsizlik, gece terlemeleri olarak gözükür.
8. Multiple Myeloma: Bağışıklık sisteminin temeli olan plazmaların kontrol dışı ve fazla oluşmadı sonucu oluşan kanser türlüdür. Bu kanser türü belirsizi halsizlik, kilo kaybı, ateş, bel, kemik ağrıları ve bazı böbrek Yetmezliği semptomlarıdır.
9. Kronik Myelositik Lösemi: Bağışıklık sistemini oluşturan lökositler kanda olması gerekenden fazla olgunlaşmış hücre olmadı durumdur. Bu türde beyaz, kırmızı kan hücresi ve kan pulcuklarından sayıca fazlalaşmaktadır.
10. Kronik Lenfositik Lösemi: Lenfosit yapısının bozularak vücutta birikmesi ile olan kanserdir. Kan pulcukları ve kırmızı kan hücrelerinin de üretimine engel olmaktadır. Bu hastalığın belirtileri kilo kaybı, çabuk yorulma, halsizlik gibidir.
11. Hemoglobinoputiler: Globin zincirinin bozulması ile bitikle ortaya çıkan genetiğine dayalı hastalıktır.
12. Akdeniz Anemisi: Genel olarak Akdeniz bölgesinde gözüken ilerleyen nesillere geçebilen genetik bir hastalıktır. Talasemi olarakta bilinir. Bu hastalığın belirtileri kalp yetmezliği, dalakta büyüme, demir fazlalığı, kemik deformilesi ve hormonal sistemin bozulmasıdır.
13. Ortak Hücreli Anemi: Hemoglobinin yapısında bozukluk olmasıyla birlikte, görevini yerine getiremez. Bunun sonucunda kırmızı kan hücrelerinde azalma meydana getiren genetik bir hastalık türüdür. Bu hastalığın belirtileri inme, göğüs ağrıları, safra taşı oluşması, kemik ağrıları, enfeksiyon ve oluşabilecek krizlerdir.